با ماطراقچی نصوحی قاراگؤز بیشتر آشنا شویم

مطراقچی نصوحی قاراگؤز بوسنوی

تورنتو - د. خ. اونق: نام واقعی وی "نصوح ابن قاراگؤز ابن عبدالله بوسنوی" از توٚرکمنان بوسنی میباشد. وی از خدمتگزاران سلطان سلیمان در سال ۹۴۱ ه. ق. بود. در منابع تاریخ از او به عنوان " مطراقچی نصوح" یاد می شود. وی در سال ۱۴۸۰ در شهر سارایوو متولد و در سال ۱۵۶۴ دارفانی را وداع گفته است. ..."

تاریخ مرگ استاد نصوحی بحث برانگیز است. برخی آن را سال 1533 و بعضی از آنها سال 1564 درست می دانند. اما این ایده ها رسما پذیرفته شده نیست. در مورد زندگی شخصی مطراقچی نصوحی در منابع تاریخی کمتر نگاشته شده است. از آنجایی که او از یک پدر مادر مسیحی به دنیا آمده، امّا خود به اسلام گرویده بود، بر اساس ایده انتخاب نام سنتی در اسلام از جانب نظامیان عثمانی وادار می شود، نام "قاراگؤز بن عبدالله بن بوسنوی نصوحی" را بر خود برگزیند.

خلاصه حیات وی:

این تصویر از گؤک مسجید توسط شخص یاد
شده که هنرمند مینیاتوریست و کارشناس ارشد
در تاریخ و ریاضیدان بوده، کار شده است.

ماطراقچی نصوحی در دوران سلطنت سلطان بایزید دوم در یکی از مدارسی که به نام "اندرون" معروف بوده است، تحصیلات خود را به اتمام می رساند. بعد از فارغ التحصیلی وی استاد ریاضیّات می شود. از جانب شاعران شناخته شده دوران خود در دروس علمی و فلسفی به وی عنوان "نصوحی سایدان /Nasuhi Saidən/" را تقدیم نموده بودند. یکی از ویژگی های اصلی آن دوران وجود او به عنوان یک استاد ماهر خوشنویسی بود. وی صاحب سبک شناخته شده ای از سبک های نوشتاری "دیوان نصوحی /Divan-i Nasuhi/" است که در آن برخی از نوآوری های ادبی از دستاوردهای زیبای آن محسوب می شود. نصوحی بن قاراگؤز در یکی از ورزش ها به نام "بازی ماطراق" با شمشیر چوبی بسیار ماهر بوده است. بهمین جهت وی را "مطراقچی نصوحی" نامیدند.

قاراگؤز بن نصوح شیوه های حرفه ای در استفاده از انواع سلاح داشت، وی در حاشیه این حرفه در خصوص استفاده از سلاح، کتابی به نام "تحفیة القضات" نیز دارد. ماطراقچی نصوح نقش بزرگی در رشد هنر مینیاتوری داشته و از وی طرح های زیادی در این زمینه باقیمانده است. استاد دانش گسترده ای در زمینه هندسه و ریاضیات دارد که در آن طول جدول و نمودارها با تعدادی از ابعاد ریاضی بیان شده است.

سلطان سلیم اوّل از او به عنوان صاحب "جمال الکُتُب" و "کمال الحساب" یاد کرده و کتابی هم در این باب نوشته است. در آن نه تنها در زمینه های هندسه و ریاضیات ماطراقچی نصوحی صحبت می شود، بلکه بسیاری از آثار علمی در زمینه تاریخ در آن وجود دارد که محصول وی می دانند. او کتاب تاریخی "مجمع الطبری" را با نام "تواریخ" به توٚرکی ترجمه کرده است. او کتاب تاریخی سه جلدی "سلیمان نامه" را که حاوی رویدادها و تحولات تاریخی در "امپراتوری عثمانی" در سالهای 1520 - 1537، 1543-1551 و 1542 - 1543، می باشد، نوشته است. همچنین وی کتابی را که با عنوان "فاتح نامه قاراباغ" در سالهای ۱۵۳۸-۱۵۳۷، در مورد دیدار سلطان سلیمان از آذربایجان و ایران نگاشته، از جمله آثار ارزشمند وی می باشد. ماطراقچی نصوحی در آن ایام، در رکاب سلطان، یک سری نقشه مینیاتوری از شهرستان های مورد دیدار خود در طول راه "از آذربایجان تا ایران /تهران/" را تهیّه نموده است.

برخی از این نقشه ها و طرح ها در موزهای مربوط به تاریخ شهری در قرون وسطی مورد مطالعه و به عنوان یک منبع مهم نگه داشته می شود. در مسافرتی که سلطان سلیم قانونی به نخجوان داشت، ماطراقچی نصوحی نیز به همراه قشون به آنجا آمده است. همچنین وی همراه با فرانسیس اول، پادشاه فرانسه در حمایت از سلطان سلیمان قانونی، به نیروی دریایی عثمانی پیوست. روابط دوستانه ماطراقچی نصوحی با سلیمان فاروق آلی ابراهیم پاشا چنان صمیمانه بوده است که به وی نشان های افتخارآمیز نیز قائل می شده است. ...